Nadwaga i otyłość to niestety problem, który dotyczy coraz
większej grupy Polaków. Według ostatnich badań już ponad połowa z nas waży za
dużo! Otyłość powstaje w skutek nadmiernego dostarczania energii w stosunku do
jej wydatkowania. Pewną rolę odgrywają też przyczyny genetyczne, ale z nimi (w
ogromnej większości przypadków) też można sobie poradzić. Do spożywania
nadmiernych ilości pożywienia na pewno przyczynia się łatwy dostęp do smacznej
i atrakcyjnie zapakowanej żywności. Batony i chipsy można kupić nawet w
szkolnym sklepiku, kiosku z gazetami czy na stacji benzynowej. Rozwój nadwagi i
otyłości powodują: nadmierna ilość spożywanych pokarmów, sposób ich przyrządzania
i skład diety.
Coraz częściej też jemy w pośpiechu, byle co i byle
gdzie. Dostarczamy organizmowi ogromne ilości łatwo przyswajalnych węglowodanów
(cukrów), nie dbając o właściwy skład jakościowy diety. Pośpiech przy jedzeniu,
łykanie zamiast gryzienia i żucia pokarmów, zmniejsza przyswajanie białka nie
zaburzając przyswajania tłuszczu i cukru. Skoro organizmowi dostarczamy za mało
białka, nasze ciało uznaje, że głoduje. W rezultacie do naszych mózgów dochodzi
sygnał, że mamy więcej jeść i pożeramy nadmierne ilości pokarmów, a i tak
przyswoją się głównie tłuszcz i cukry, co nie poprawi stanu odżywienia komórek.
W związku z tym takie szybkie jedzenie zaburza już i tak zachwiany bilans
podstawowych składników pożywienia. A efekty widzimy na naszych ulicach i, o
zgrozo, coraz częściej w szkołach.
Znaczne zmniejszenie wysiłku przy
zachowaniu dotychczasowych ilości pożywienia, powoduje przyrost tłuszczowej
masy ciała. Z kolei nadwaga i otyłość prowadzą do ograniczania aktywności
fizycznej (bóle stawów, szybkie męczenie), co z kolei pociąga za sobą unikanie
wysiłków i dalsze tycie. Stale malejące wydatkowanie energii, które obserwuje
się w dzisiejszych czasach we wszystkich grupach wiekowych, może być przyczyną
wystąpienia otyłości nawet u osób bez grubasów w rodzinie (rodzice,
dziadkowie).
Kolejnym elementem wpływającym na kształtowanie
masy ciała są geny, które otrzymaliśmy od rodziców. Rodzice z kolei otrzymali
geny od naszych dziadków, dziadkowie od pradziadków itd. Można sobie rozmyślać
na temat winy rodziców jako „współautorów” naszej otyłości i w ten sposób
siebie samego usprawiedliwiać. Jednak najczęstszą przyczyną otyłości
uwarunkowanej genetycznie jest to, że – w porównaniu do naszych przodków –
zjadamy o wiele więcej węglowodanów, za to mamy zbyt mało aktywności fizycznej.
Naprawdę rzadkością jest otyłość tak uwarunkowana, że trudno jej się pozbyć.
Ważne jest, by obiektywnie ocenić stan
nadmiernej wagi. Otyłość i znaczną nadwagę rozpoznajemy „na oko” patrząc na
osobę w ubraniu. Niewielką nadwagę można stwierdzić po rozebraniu się kandydata
do odchudzenia „do rosołu”. Zanim zwrócisz się do specjalisty, najlepiej
najpierw przeprowadź samoocenę w dużym lustrze. Pamiętaj przy tym, że zwiększenie
masy ciała zależy nie tylko od nadmiaru tkanki tłuszczowej – może być
spowodowane zwiększeniem masy mięśniowej.
BMI (ang. Body Mass Index) to współczynnik masy ciała, który
obliczamy dzieląc masę ciała (podaną w kilogramach) przez wzrost podniesiony do
kwadratu (podany w metrach). Kalkulator BMI został opracowany na podstawie
danych opublikowanych przez Światową Organizację Zdrowia. BMI służy głównie do
oceniania ryzyka wystąpienia groźnych chorób: miażdżycy, choroby niedokrwiennej
serca, udaru mózgu, czy nawet nowotworów. Większość tych chorób ma swoje źródło
w otyłości i właśnie dlatego kalkulator BMI to tak ważne narzędzie, które
pozwala w łatwy sposób obliczyć swój wskaźnik masy ciała.
Pamiętaj, że im wyższy współczynnik BMI, tym większe ryzyko
zapadnięcia na rozmaite schorzenia.
BMI równe 18,5–24,9 to prawidłowa masa ciała, od 25,0 do
29,9 to nadwaga, a powyżej 30,0 – otyłość.
Można też zmierzyć obwód pasa. Gdy przekracza on 94 cm u mężczyzn
lub 80 cm u kobiet, sygnalizuje to nadwagę. Jeżeli jest większy niż 102 i 88
cm, masz do czynienia z otyłością Im bardziej zbliżasz się do tych parametrów,
tym większe zagrożenie.
W Polsce nadmierną masę ciała można
stwierdzić u około 50% dorosłej populacji. Prawie 30% puszystych to osoby otyłe.
Badania epidemiologiczne wykazują istotny wzrost występowania nadwagi i otyłości
wśród dzieci i młodzieży.
Etykiety: Mądre odżywianie