14 listopada to Światowy Dzień
Cukrzycy (World Diabetes Day), chociaż ja osobiście wolę świętowac Dzień Walki z Cukrzycą, określenie bardziej oddaje jego sens. Właśnie 14 listopada 1891 r. urodził
się Frederick Banting, który (wraz Charles’em Bestem) jako pierwszy sformułował
przemyślenia, które doprowadziły do odkrycia insuliny w 1922 roku. Światowy Dzień Cukrzycy został ustanowiony w 1991 r. przez
Międzynarodową Federację Diabetologiczną (International Diabetes Federation
- IDF) oraz Światową Organizacją Zdrowia (World Health Organization - WHO)
jako odpowiedź na wyraz obaw związanych z nasilającym się występowaniem
przypadków cukrzycy na całym świecie.
Cukrzyca - epidemia XXI wieku
Epidemia cukrzycy na świecie nasila się. Cukrzyca jest tak powszechna, że
zaliczono ją do chorób cywilizacyjnych. W 1994 roku liczba chorych na cukrzycę
na świecie wynosiła około 110 milionów. W zeszłym roku liczba dorosłych
borykających się z cukrzycą typu 2 na świecie została oszacowana na 415
milionów. Liczba ta z pewnością będzie dalej rosnąć. Eksperci są zdania, że do
2040 roku sięgnie 642 milionów, co oznacza, że jedna osoba na 10 będzie miała
cukrzycę.
Problem na szeroką skalę nie tylko na świecie, także w Polsce
W Polsce do niedawna liczbę osób chorujących na cukrzycę szacowano na podstawie
cząstkowych danych, zbieranych według różnych metodologii. Dane te nie były
optymistyczne, bo szacowały liczbę chorych na 1,7-1,9 miliona osób, czyli 7%
populacji. Jednak rzeczywista sytuacja może wyglądać znacznie gorzej. W oparciu
o dane NFZ, ogólnopolskiego badania NATPOL i komercyjnej analizy RECEPTOMETR
(dane ze sprzedaży w kilkuset aptekach) okazało się, że w Polsce aż 2,17 mln
pacjentów korzysta z porad i/lub leków cukrzycowych. Lekarze przypuszczają
jednak, że ludzi dotkniętych cukrzycą jest znacznie więcej. Jeśli uwzględnimy
także osoby do tej pory niezdiagnozowane, które mają cukrzycę, lecz o tym
jeszcze nie wiedzą, to populacja chorych na cukrzycę w Polsce może wynieść 2,7
miliona osób (wg Komitetu Zdrowia Publicznego i Polskiej Akademii Nauk). Dane
epidemiologiczne pokazują, że cukrzyca może dotknąć każdego z nas. Nasuwa się
prosty wniosek, powinniśmy mieć większą świadomość na temat cukrzycy: jej
objawów, powikłań i profilaktyki, a także wiedzieć więcej, niż o innych
chorobach cywilizacyjnych, których nierzadko, jak chociażby w przypadku
otyłości, cukrzyca jest skutkiem.
Co Polacy wiedzą o cukrzycy?
Cukrzyca i jej powikłania stanowią jedną z pięciu najczęstszych przyczyn
zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. Czy mimo to wiemy czym jest cukrzyca i
jak jej uniknąć? Wyniki ogólnopolskiego badania epidemiologicznego poświęconego
cukrzycy przeprowadzonego przez Koalicję na Rzecz Walki z Cukrzycą wspólnie z
TNS OBOP w 2010 roku wykazują, że wiedza społeczeństwa na temat cukrzycy i jej
profilaktyki nie jest duża.
Co piąty Polak nigdy nie wykonał badania sprawdzającego stężenie glukozy we
krwi, a tylko 26 proc. badanych deklaruje, że wykonuje to badanie corocznie.
Ponad połowa z nas (52%) zdaje sobie sprawę z tego, że na cukrzycę łatwiej mogą
zachorować osoby otyłe i z nadwagą. Spora grupa Polaków (38%) zdaje sobie
sprawę z tego, że cukrzyca może mieć podłoże genetyczne. Co czwarta osoba
uważa, że do zachorowania na cukrzycę może się przyczynić jedzenie słodkich
potraw czy picie słodkich napojów (25%), jedzenie tłustych potraw (23%).
Cukrzycy zdaniem Polaków może służyć mało aktywny tryb życia (20%), podwyższone
ciśnienie krwi (16%) lub permanentny stres (12%). Co dwudziesta osoba sądzi, że
cukrzyca jest chorobą, którą można się zarazić! Nie, nie można, wolę od razu
sprostować - cukrzyca nie jest chorobą zakaźną. Co trzeci Polak (35%) nie ma
zielonego pojęcia jakie cukrzyca może nieść za sobą skutki. Pozostali wskazują
najczęściej na śpiączkę cukrzycową (23%), problemy ze wzrokiem (21%) czy stopę
cukrzycową (10%). Dla co ósmej badanej osoby cukrzyca jest chorobą
śmiertelną.
Polacy jako najlepszy sposób walki z cukrzycą uważają zachowanie określonej
diety, która ich zdaniem powinna być oparta głównie na warzywach i owocach oraz
jest wyjątkowo rygorystyczna, jeśli chodzi o zawarty w niej cukier. Badani
uważają, że cukrzycy zapobiega codzienne dbanie o siebie, czyli aktywność
fizyczna i regularne badania.
Co piąty badany uważa jednak, że cukrzyca jest niezależna od człowieka i nie
sposób jej zapobiec. Co niezwykle istotne, to zdanie podziela co czwarty chory
na cukrzycę! To dobitnie świadczy o tym jak bardzo jest nam potrzebna wiedza o
cukrzycy. I to nie tylko ta skierowana do osób zdrowych związana z profilaktyką
zachorowania, ale również ta skierowana do osób już chorych, związana z
profilaktyką powikłań.
Jeśli chcecie wiedzieć jak na pytania dotyczące cukrzycy zadawane wyrywkowo odpowiadali przechodnie, to podaję link do sondy ulicznej: Co wiemy o cukrzycy?
Słodka przypadłość - czym jest cukrzyca?
Cukrzyca jest chorobą przemiany materii. Polega na tym, że organizm nie potrafi
prawidłowo wykorzystać węglowodanów (cukrów) dostarczonych z pożywieniem. U
zdrowego człowieka węglowodany w przewodzie pokarmowym są metabolizowane do
glukozy i w takiej postaci przenikają do krwiobiegu. Następnie cząsteczki
glukozy są przechwytywane przez insulinę (hormon produkowany przez trzustkę) i
transportowane do wszystkich komórek organizmu, jako źródło energii. U
diabetyka trzustka wytwarza zbyt mało insuliny (cukrzyca typu I) lub insulina
produkowana przez trzustkę w odpowiedniej lub nawet zwiększonej ilości nie działa
prawidłowo, komórki stają się odporne na jej działanie, dochodzi do tzw.
insulinooporności (cukrzyca typu II, cukrzyca ciążowa). W rezultacie do komórek
dociera niewystarczająca ilość glukozy, mimo że we krwi jest jej za dużo
(hiperglikemia). Długotrwałe nadmierne stężenie glukozy we krwi może skutkować
poważnymi konsekwencjami, między innymi powoduje:
- wzrost ryzyka wystąpienia choroby
niedokrwiennej serca, zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu;
- uszkodzenie nerek prowadzące do
ich niewydolności;
- uszkodzenia drobnych naczyń
krwionośnych w siatkówce oka (retinopatia cukrzycowa);
- uszkodzenie nerwów, które może
powodować utratę czucia np. w nogach, zaburzenia ukrwienia i unerwienia stopy
znany jako zespól stopy cukrzycowej.
Czy z cukrzycą można żyć normalnie?
Gdy się pojawi, zazwyczaj towarzyszy człowiekowi już do końca życia. Lekarze
dysponują nowoczesnymi lekami, insulinami, proponują indywidualne terapie,
jednak mimo to większość osób dotkniętych tą chorobą sobie z nią nie radzi. 22%
pacjentów uważa leczenie cukrzycy za zbyt skomplikowane, 72% chorych
nieustannie obawia się pogorszenia swojego stanu zdrowia, a 29% czuje
zniechęcenie i zmęczenie z powodu ciągłej konieczności radzenia sobie z
chorobą. W cukrzycy nie wystarcza samo zażywanie specyfików przepisanych przez
lekarza. Nie można do niej podchodzić mechanicznie, a jej leczenie zależy
przede wszystkim od pacjenta i od jego podejścia. Każda osoba z wykrytą
cukrzycą powinna trafić do lekarza specjalisty - diabetologa. Lekarz, oprócz
przepisywania farmaceutyków, powinien być osobistym doradcą pacjenta,
wprowadzającym go w zagadnienie choroby, dostarczającym informacji i
podpowiadającym mu co robić, aby czuć się dobrze i uniknąć powikłań. Dobry
lekarz, to dobry motywator - wyjaśni dlaczego warto systematycznie sprawdzać
poziom cukru we krwi, stosować odpowiednią dietę, przyjmować leki czy
regularnie uprawiać aktywność fizyczną, a także zmotywuje pacjenta do
działania.
Skłamałabym pisząc, że życie z cukrzycą zupełnie niczym nie różni się od życia
osób zdrowych. Jednakże z odpowiednią dawką wiedzy, umiejętnością planowania i
odrobiną dobrej woli, można z cukrzycą żyć, pracować, uczyć się, mieć dzieci i
czerpać wiele innych przyjemności z życia. W żadnej innej chorobie pacjent nie
ma tak dużego wpływu na leczenie jak w cukrzycy - wizyta u diabetologa to tylko
początek, każdego dnia diabetyk musi podejmować swoje osobiste decyzje
terapeutyczne, które przekładają się na ogólny stan zdrowia. To na pewno nie
jest łatwe, wymaga sporego samozaparcia, dyscypliny i siły, jednak nie jest
niewykonalne.
Jak radzić sobie z cukrzycą?
W cukrzycy najtrudniejsze jest to, że za swój stan zdrowia nie odpowiada
lekarz, tylko osoba z cukrzycą. W czasie 30 minut wizyty lekarz nie uzdrowi,
nie poda antidotum na cukrzycę, ani nie zaleci leku, który załatwi sprawę. Nie
oszukujmy się, medycyna postępuje do przodu, ale największy wpływ na chorobę ma
styl życia. Ja też mam cukrzycę i wiem, że nie zawsze jest idealnie, ale nie
zniechęca mnie to. Jeśli i Ciebie Drogi Czytelniku ten problem dotyka, przyjmij
kilka praktycznych porad:
Zaakceptuj chorobę - co się stało, to się nie odstanie. Masz cukrzycę,
trudno. Inni mają inne choroby, a Ty cukrzycę - w sumie to się możesz cieszyć,
że to nie poważniejsza choroba, której nie da się leczyć. Nie porównuj obecnej
sytuacji z tym co było kiedyś. Co by było gdyby.. to tylko gdybanie, masz
cukrzycę, zajmij się nią. Żyj tu i teraz, zamiast rozmyślać i pogrążać się w
przypuszczeniach. Naucz się rozróżniać marzenia od planów. Rozliczaj się tylko
z tych drugich.
Działaj - leczenie cukrzycy jest w Twoim interesie - zainwestuj w to
swój czas i energię, bo od tego zależy długość Twojego życia - starannie
wypełniaj zalecenia lekarskie, przeprowadzaj badania kontrolne i konsekwentnie
dbaj o dietę i zdrowy styl życia.
Szukaj informacji - im więcej wiesz, tym efektywniejsza może być Twoja
terapia. Rozmawiaj ze swoim lekarzem diabetologiem czy pierwszego kontaktu,
znajdź dobrego dietetyka lub pielęgniarkę diabetologiczną, zadawaj pytania,
szukaj rzeczowych artykułów o cukrzycy, korzystaj z broszur i informacji dla
pacjentów. Znajdź swój własny autorytet, który będzie Twoim osobistym
przewodnikiem.
Nie usprawiedliwiaj się cukrzycą - nie traktuj cukrzycy jako wymówki dla
życiowych niepowodzeń. Czy ona rzeczywiście tak bardzo przeszkadza w
osiągnięciu sukcesów? No może w biciu rekordu Guinessa na zjedzenie największej
ilości słodyczy może przeszkadzać, ale skoncentruj się na rzeczach, którymi
możesz się zajmować, mimo choroby.
Planuj - stawiaj przed sobą konkretne i osiągalne cele. Nie obiecuj
sobie, że od jutra będziesz więcej ćwiczyć, bo to nie jest konkret. Lepiej
zaplanować, że od jutra 3 razy w tygodniu wybierzesz się na półgodzinny spacer.
Cel mierzalny i wykonalny. Rozkładaj wykonywanie zadań na etapy. Zaplanuj np.
że w ciągu 2 miesięcy schudniesz 2 kilogramy, a następnie przez miesiąc
utrzymasz wagę, a potem znów stracisz kilogram - zamiast od razu zakładać, że
ekspresowo schudniesz 10 kilogramów. Zapisuj w kalendarzu takie plany i
osiągnięcia.
Możesz popełniać błędy - pogódź się z tym, ale ucz się na błędach. Ważne
jest, by za każdym razem szybciej naprawiać ich konsekwencje.
Nie łam się - rozmawiaj o swoich problemach emocjonalnych. Jeśli
potrzeba, wybierz się do psychologa. Nie zakładaj, że złe samopoczucie
psychiczne jest skutkiem ubocznym cukrzycy. Może to być objaw depresji.
Zaangażuj w swoją chorobę najbliższych, ucz ich na czym ta choroba polega i
informuj jak mogą Ci pomóc.
Nie rób nic na siłę - ustal plan pracy związany z chorobą uwzględniając
swoją sytuację życiową. Jeśli w jakimś okresie nie możesz sobie pozwolić na
ćwiczenia - zrezygnuj z nich, ale nie zupełnie - ustal z góry termin powrotu do
aktywności.Etykiety: Cukrzyca, czytam bo lubię, dobre dla diabetyków